Samsun Üniversitesi ve Samsun Sanayici ve İş İnsanları Derneği (SAMSİAD) iş birliğiyle düzenlenen “Yapay Zekanın Gücü: Sektörlerin Geleceği ve Akademik İş Birliği ile Dönüşüm” başlıklı panel, Samsun Üniversitesi Ballıca Kampüsü Asmaaltı Öğrenci Çalışma Merkezi’nde gerçekleştirildi. İş dünyası ve akademiyi bir araya getiren bu önemli etkinlikte, bölgedeki yapay zeka odaklı iş birliği fırsatlarını masaya yatırıldı.
Panele; Samsun Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mahmut Aydın, Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Ali Bilgin, Prof. Dr. Salih Kesgin, Prof. Dr. Selahattin Kaynak, Genel Sekreter Prof. Dr. Adem Soruç, SAMSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Ferşat Eldemir, Başkan Vekilleri Mehmet Akif Koçak ve Faruk Karpuz, SAMSİAD Genel Sekreteri Ömer Karlı ve Yönetim Kurulu Üyeleri Emre Tüfekçi, Ahmet Yaşar, Nur Aydıner, Hakan Dinçer, Merve Gözde Şahin, Murat Köse, Burçin Uncuoğlu, İlknur Yılmaz, Sinan Alaçamlı, Uğur Şakiroğlu, Ümit Us, İsmail Gündüz, Bahri Uğurlu, Özgür Ünal, İsmail Can, Bülent Çakır, İsmail Okutgen, Yaşar Çelik, Celil Kurada, Hakan Çiftçi, Nüzhet Altuniç, Turan Arslan ve Ahmet Korur akademik ve idari personel ile öğrenciler katılım gösterdi.
Samsun Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mahmut Aydın’ın moderatörlüğünü yaptığı panelde, yapay zekanın farklı sektörlere etkisi, teknolojik dönüşüm süreçleri ve akademi ile sanayi arasındaki iş birliğinin rolü kapsamlı bir şekilde ele alındı. Panelde Samsun Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Selahattin Kaynak, Samsun Üniversitesi Genel Sekreteri Prof. Dr. Adem Soruç, SAMSİAD Genel Sekreteri Ömer Karlı, SAMSİAD Yönetim Kurulu Üyesi Ahmet Yaşar da konuşmacı olarak yer aldı.Yapay zekanın iş dünyasında yaratacağı fırsatlara ve karşılaşılacak olası zorluklara dikkat çeken panelistler, Samsun’un bu alandaki potansiyelinin artırılmasına yönelik çok önemli önerilerde bulundular.
Üniversite Olarak Topluma Katkı Sağlamak Zorundayız
Samsun Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mahmut Aydın, yapay zeka panelinin açılışında yaptığı konuşmada, 2018 yılında kurulan üniversitenin şehirle bütünleşik gelişim vizyonunu ön plana çıkartarak: “Samsun Üniversitesi, şehirle birlikte kurulan ve şehirle birlikte gelişmeye çalışan bir üniversite. Kampüs alanlarımız şehir dışında olsa da, merkezimiz şehrin tam kalbinde yer alıyor ve tüm etkinliklerimizi şehirle beraber yapmaya çalışıyoruz.” dedi. Üniversite-sanayi iş birliğinin önemine değinen Aydın, “Üniversite olarak topluma katkı sağlamak zorundayız. Eğer topluma ve sektöre katkı sağlamıyorsak, sadece eğitimle sınırlı kalıyorsak, ülkeye yeterince katkı sağlamıyoruz demektir.” ifadelerini kullandı. Yapay zeka konusundaki hızlı gelişmelere dikkat çeken Rektör Aydın, “Son altı ayda yaşanan gelişmeler, belki tahmin edilemeyecek boyuttaydı. Bundan sonra nereye gideceği de belli değil.” diyerek, yapay zekânın özellikle sosyal bilimler alanında yaratacağı dönüşüme vurgu yaptı. Aydın, “Yapay zekâyı konuşuyoruz ama yapay zekayı yapan da insan zekası. Dolayısıyla her meslek grubu kendisini geliştirmek zorunda.” şeklinde konuştu. Samsun’un ekonomik gelişimine de değinen Rektör Aydın, şehrin yerellikten evrenselliğe doğru bir kırılma yaşadığını belirterek, “Özellikle son 2-3 yıldır yeni OSB’lerin kurulması ve büyük ölçekli yatırımların Samsun’a gelmeye başlaması, şehri uluslararası bir noktaya taşıyor.” dedi. Konuşmasının son bölümünde üniversite kampüsünün gelişimine değinen Aydın, eski tütün hangarlarının dönüşümüyle ilgili şunları söyledi: “Burası tekelden kalkma, 60 hangarın bulunduğu yaklaşık 1000 dönümlük bir alandı. Orijinal yapıyı bozmadan, aslını muhafaza ederek bir kampüs üretmeye çalışıyoruz. İnanıyorum ki bu, sadece ülkenin değil, Avrupa coğrafyasının en konsept kampüslerinden biri olacak.” Rektör Aydın, yeni bir üniversite olmalarına rağmen, kampüsteki tarihi dokuyu koruyarak 30-50 yıllık bir üniversite görüntüsü oluşturmayı hedeflediklerini de sözlerine ekledi.
SAMSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Ferşat Eldemir ise konuşmasında üniversite-sanayi iş birliğinin önemine vurgu yaparak Samsun Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mahmut Aydın’a ev sahipliği ve misafirperverliği için teşekkür ederek, düzenlene panelin hem tanışma hem de iş birliği fırsatlarını değerlendirme açısından verimli olduğunu belirtti. Konuşmasında Samsun Üniversitenin bilimin kapılarını iş dünyasına açtığını vurgulayan Eldemir, sanayiciler olarak onlar da işyerlerinin kapılarını bilim dünyasına açmaya hazır olduklarını ifade etti. Birlikte çalışmanın önemine değinen SAMSİAD Başkanı, bu konuda Samsun Üniversitenin attığı ilk adımın çok değerli olduğunu söyledi.
Yapay Zeka Nedir ve Hangi Süreçlerden Geçmiştir?
Açılış konuşmalarının akabinde başlayan ve moderatörlüğünü Rektör Aydın’ın yaptığı panelde Samsun Üniversitesi Genel Sekreteri Prof. Dr. Adem Soruç, yapay zekanın “ne olduğu” ve tarihçesini detaylandırdığı konuşmasında, yapay zekanın gündelik ve toplumsal hayatın kullanım alanlarında nasıl bir değişim ve dönüşüme yol açtığını dair kapsamlı bir analizde bulundu. Yapay zekayı “makinenin insan gibi düşünmesi” olarak tanımlayan Prof. Dr. Soruç, bu teknolojinin tarihsel gelişimini şöyle özetledi: “1950’lerden günümüze kadar gelen bu kavram, son 2-3 yılda popülerleşmiş olsa da, aslında 50 yıllık bir geçmişe sahip. 1950’lerde insan zekâsının makinelerce resmedilmesiyle başlayan süreç, 1980’lerde veri bilimi olarak evrildi. 2010’larda derin öğrenme ile analiz yapabilen algoritmalar ortaya çıktı ve 2020’den sonra ‘generatif’ yani üretken yapay zekâ dönemine girdik.”Günümüz yapay zeka teknolojisinin özelliklerini anlatan Soruç, “Özellikle yapay zeka uygulamalarını üniversite olarak satın aldık ve kullanıyoruz. Bu sistemler yavaş çalışıyor ama insan gibi düşünüyor” dedi. Yapay zekânın temel yeteneklerini sıralayan Soruç, şunları ekledi: “Görüntü tanıma özelliği var, doğal dil işleme sayesinde farklı dilleri anlayıp çevirebiliyor. Eksik bilgi veya kelime kullanımında dahi sizi anlayabiliyor ve kişisel asistan olarak kullanılabiliyor.” Prof. Dr. Adem Soruç, yapay zekanın her sektörde derin bir dönüşüm yaratacağını belirterek özellikle son altı aydaki yapay zeka gelişmelerine dikkat çekerek, “Yapay zeka, sosyal bilimlerden hukuka, tıp sektöründen turizme kadar birçok alanda insan zekasının yerini alıyor. Örneğin, öğrenciler kitap özetleri çıkarıyor, sınav soruları hazırlıyor, hatta yapay zekanın yazdığı ödevleri kullanıyor. Bu noktada insan faktörünü nasıl devreye sokacağımızı düşünmeliyiz.” dedi. Soruç, yapay zekanın radyoloji, hukuk gibi uzmanlık gerektiren mesleklerde bile şekil değiştirdiğini belirterek, “Bazı meslekler belki de tamamen ortadan kalkacak, çünkü yapay zeka çok daha hızlı ve etkili kararlar verebiliyor.” şeklinde konuştu. Ayrıca yapay zekanın savunma sanayisinde büyük bir değişim yarattığına dikkat çeken Soruç, “Özellikle son yıllarda yazılım teknolojilerinin şehre gelmesiyle birlikte Samsun yerellikten evrensevliğe adım attı. Artık üretim sadece yerel pazarlara değil, uluslararası düzeyde yapılmalı.” dedi. Son olarak üniversite-sanayi iş birliğine değinen Soruç, Samsun Üniversitesi’nin bu konuda önemli adımlar attığını, yapay zekanın eğitimde ve sanayide kullanımına yönelik dersler ve projeler geliştirdiklerini işaret ederek, “Yapay zeka sadece akademik bir konu değil, aynı zamanda sanayinin de geleceği.” ifadelerini kullandı.
Samsun Üniversitesinin Yapay Zeka Alanında Yürüttüğü Projelerin Çok Önemli
Samsun Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Selahattin Kaynak, yapay zekanın meslekler ve ekonomi üzerindeki etkilerini değerlendirdiği konuşmasında: “Yapay zekanın bizi heyecanlandıran kısmı doğrudan ekonomik sonuçları. Eğer bu ekonomik sonuçlar olmasaydı, muhtemelen bu kadar peşinden koşuyor olmayacaktık.” diyerek sözlerine başladı. Değişimin sadece yapay zekayla başlamadığını vurgulayan Kaynak, “İlk insandan günümüze kadar değişim hep vardı ve hep var olacak. Bu son değişim de olmayacak. Ancak bu değişimi diğerlerinden farklı kılan tek şey, çok hızlı olması” dedi. Toplumsal dönüşümlerin süreleri hakkında bilgi veren Kaynak, “İlkel toplumun ömrü tarım toplumundan, tarım toplumunun ömrü sanayi toplumundan, sanayi toplumunun ömrü de bilgi toplumundan daha uzun. Muhtemelen yapay zeka sonrası bizi yeni bir toplumsal yapıya götürecek ve bu dönemin ömrü de daha kısa olacaktır.” şeklinde konuştu.Yapay zekanın etkilerinin eşit olmayacağını belirten Kaynak, “Bu süreç tüm ülkelerdeki tüm sektörleri, bireyleri ve toplumları eş düzeyde etkilemeyecek. Kimileri için fırsat, kimileri için tehdit olacak.” dedi. Kaynak, yapay zekada asıl itici gücün bilgi olduğunu vurgulayarak, “Bilgiye sahip olan, bilgiyi üretim sürecinde kullanan yapay zekanın gücünü arkasına alacaktır. Ancak bilgi üretme konusunda yetersiz olan ülkeler, üniversiteler ve sektörler maalesef bu süreçte dezavantajlı olacaktır.” ifadelerini kullandı. Bilginin niteliği konusuna da değinen Kaynak, “Asıl bilgi, kapalı bilgi dediğimiz, ulaşmak için çaba gerektiren, belki AR-GE ile zaman ayırdığımız bilgidir. Bu bilgi katma değer üreten bilgidir” dedi. Şirketlere önerilerde bulunan Kaynak, “Firmalar olarak kendinize şunu sorabilirsiniz: Üretiminiz daha çok kas gücüne mi, sermayeye mi, yoksa yüksek teknoloji içeren bilgiye mi dayalı? Eğer kas gücüne dayalı bir üretim yapısına sahipseniz veya daha çok hammaddeye dayalı üretim gerçekleştiren bir firmaysanız, bu sürecin dezavantajını yaşayacaksınız.” uyarısında bulundu. Kaynak, konuşmasını “Firma, sektör veya birey olarak eğer nitelikli bilgiye sahipseniz ve üretim sürecinizde bunu kullanıyorsanız, kesinlikle bu süreçten olumlu etkileneceksiniz. Ama bilgiyi önemsemediğiniz, bilgiyle barışmadığınız, bilgiyi sektörünüze taşımadığınız durumlarda maalesef bu süreçten olumsuz etkileneceksiniz.” değerlendirmesiyle sürdürdü. Kaynak, bu bağlamda farklı ülkelerin ihracat kilogram değeri üzerinden örnek vererek, “Bir ülkenin ihraç ettiği ürünlerin kilogram başına değeri düşükse, bu ürünlerin bilgi içeriği de düşük demektir. Yapay zeka sayesinde katma değer üreten bilgiye sahip olan ülkeler, küresel rekabette avantaj sağlayacak.” diye ekledi.Son olarak, üniversite ve sanayi iş birliğinin önemine vurgu yapan Kaynak, Samsun Üniversitesi’nin yapay zeka alanında yürüttüğü projelerin, bölge ve ülke için önemli bir adım olduğunu belirtti.
Sanayi ve Üniversite İş Birliğinin Önemi
Samsun Sanayici ve İş İnsanları Derneği (SAMSİAD) Genel Sekreteri Ömer Karlı, panelde yaptığı konuşmada, yapay zekanın sanayi ve akademi iş birliğinde oynadığı kilit rolü vurguladı. “Yapay zeka, sadece teknolojinin bir parçası değil, aynı zamanda sanayinin ve iş dünyasının geleceğini şekillendiren bir güç haline geldi. Bugün burada iş insanları, akademisyenler ve öğrencilerle bir araya gelerek bu konuda farkındalık yaratmak çok önemli.” dedi.Karlı, yapay zekanın hangi sektörlerde nasıl kullanıldığına dair soruya, “Yapay zeka bugün sağlık, turizm, otomotiv, hukuk gibi birçok sektörde aktif olarak kullanılıyor. Örneğin, sağlık alanında büyük veri analizi ile hastalık teşhisinde büyük ilerlemeler kaydedilirken, otomotiv sektöründe sürücüsüz araç teknolojisi giderek gelişiyor.” diyerek cevap verdi.
Sanayi ve üniversite arasındaki iş birliğinin önemini vurgulayan Karlı, “Biz SAMSİAD olarak, önümüzdeki dönemde yapay zeka konusunda üniversitelerle daha fazla ortak projeler geliştireceğiz. Bu alandaki iş birliği, hem sanayinin hem de akademinin gelişimine katkı sağlayacaktır.” diye ekledi. Karlı, yapay zeka konusunda hem sanayicilerin hem de akademisyenlerin üzerine düşen sorumluluklara değinerek, “Yapay zeka ile ilgili farkındalık yaratmanın yanı sıra, bu alanda daha fazla yatırım yapmamız gerekiyor. Çünkü yapay zeka, gelecekte rekabetin en önemli unsuru olacak.” ifadelerini kullandı.
Yapay Zekanın Sektörel Değişime Etkileri
SAMSİAD Yönetim Kurulu Üyesi Ahmet Yaşar, panelde yaptığı konuşmada yapay zekanın sektörel dönüşüm üzerindeki etkilerine dikkat çektiği konuşmasında “Yapay zeka, yalnızca bir teknoloji değil, iş dünyasının her alanında devrim yaratacak bir güç. Özellikle üretim süreçlerinde sağladığı hız ve verimlilik, iş dünyası için büyük bir fırsat.” dedi. Yaşar, otomotiv sektöründe yapay zekanın kullanımına dair örnekler vererek, “Sürücüsüz araç teknolojisi, otomotiv sektörünün geleceği. Yapay zeka sayesinde, araçlar birbirleriyle iletişim kurabiliyor, kazalar minimuma indiriliyor. Bu teknoloji sadece ulaşımda değil, üretim hattında da devrim yaratıyor.” ifadelerini kullandı.Ayrıca yapay zekanın işletmelerde verimliliği artırma potansiyeline değinen Yaşar, “Yapay zeka, büyük verileri analiz ederek işletmelerin karar alma süreçlerini iyileştiriyor. Özellikle üretim planlaması, stok yönetimi ve müşteri hizmetlerinde yapay zeka kullanımı giderek yaygınlaşıyor.” dedi.Sanayi ve üniversite iş birliğine de vurgu yapan Yaşar, “SAMSİAD olarak üniversitelerle iş birliğini güçlendirmek için çalışıyoruz. Yapay zeka gibi yenilikçi teknolojilerde üniversitelerle birlikte çalışmak, sanayinin bu teknolojileri daha etkin kullanabilmesini sağlayacaktır.” şeklinde konuştu.Son olarak, Türkiye’nin bu alanda daha fazla ilerlemesi gerektiğini belirten Yaşar, “Yapay zeka teknolojileri, küresel rekabetin vazgeçilmez bir parçası haline geliyor. Biz de Türkiye olarak bu gelişmeleri yakından takip edip, daha fazla yatırım yapmalıyız.” dedi.
Panelin ardından SAMSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Ferşat Eldemir, Başkan Vekilleri Mehmet Akif Koçak ve Faruk Karpuz, SAMSİAD Genel Sekreteri Ömer Karlı ve Yönetim Kurulu Üyeleri Samsun Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mahmut Aydın ve Samsun Üniversitesi Üst Yönetimi eşliğinde Ballıca Kampüsünde yer alan; Özdemir Bayraktar Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi, Mimarlık ve Tasarım Fakültesi, Samsun Teknik Hava Aracı Bakım ve Onarım Merkezi, Samsun Üniversitesi Uçuş Akademisi, SHGM tarafından onaylı SHY-145 ve SHY-147 yetkili Uçak Bakım Onarım hangarları, Teknoloji Tasarım Atölyesi ve kampüs içerisindeki farklı birimleri ziyaret ederek, devam eden çalışmaları yerinde inceledi.
